ဂဠဳန္ဆရာစံႏွင့္ သတင္းေလာက

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ မတ္ ၂ ရက္က The Daily Eleven တြင္ ပါရွိခဲ့ေသာ (ဆရာတင္ႏုိင္တိုး)၏ ေဆာင္းပါးကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။

ဆရာစံ၏ဘ၀

■ ဆရာစံသည္ ေရႊဘုိခ႐ုိင္ ဒီပဲယင္းၿမိဳ႕နယ္ သရက္ကန္အေရွ႕ရြာဇာတိ ေတာင္သူလယ္သမားႀကီး ဦးေက်းႏွင့္ ေဒၚဖက္တုိ႔မွ ေမြးဖြားေသာ သားသမီး ငါးေယာက္အနက္ အငယ္ဆုံးျဖစ္သည္။
■ ဦးေက်းႏွင့္ ေဒၚဖက္တုိ႔၏ သားသမီးငါးေယာက္မွာ (၁) ဦးရာၾကဴး၊ (၂) ဦးရာဒန္၊ (၃) ေဒၚေအးျမင့္၊ (၄) ေဒၚေအးဆင့္ႏွင့္ (၅) ဦးရာေက်ာ္ ေခၚ ဆရာစံ ျဖစ္သည္။
■ ဆရာစံသည္ ျဖဴးၿမိဳ႕နယ္ ငါးေခါင္းအင္းရြာသုိ႔ ေရာက္ရွိ၍ မၾကာျမင့္မီ မိမိကဲ့သုိ႔ပင္ မိမိဇာတိေဒသ၏ မုိးေခါင္ေရရွားေသာဒဏ္ကုိ မခံႏုိင္သျဖင့္ ယာဥ္ျခင္းရြာမွ ငါးေခါင္းအင္းေက်းရြာ သုိ႔ေရာက္ရွိလာေသာ ေဒၚေကႏွင့္ ေတြ႕ဆုံအေၾကာင္းပါၾကၿပီးေနာက္ မစိန္ႏွင့္ ကုိဘုိးသင္း အမည္ရွိေသာ သားသမီးႏွစ္ေယာက္ကုိ ဖြားျမင္ခဲ့ေလသည္။

၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ဂဠဳန္ဆရာစံ ဦးေဆာင္သည့္ ေတာင္သူလယ္သမားအေရးေတာ္ပံုသည္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔၏ အျပင္းအထန္ႏွိမ္နင္းမႈေၾကာင့္ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ရၿပီး အေရးေတာ္ပံုအား ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ဂဠဳန္ဆရာစံမွာလည္း ဖမ္းဆီးျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ဂဠဳန္ဆရာစံႏွင့္ ထုိေခတ္ကာလ သတင္းေလာကအေၾကာင္းကုိ ေအာက္ပါအတုိင္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ေတြ႕ရွိရသည္။

ေအပီသတင္းဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္

ေအပီသတင္းဌာန (Associated Press, A P) ၏ (၁၀-၇-၁၉၃၁) ရက္စြဲပါ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ “ရန္ကုန္-ျပည္ မီးရထားလမ္းေပၚတြင္ တည္ရွိေသာ သာယာ၀တီၿမိဳ႕၏ အေရွ႕ေတာင္ဘက္တြင္ရွိသည့္ ေက်းရြာမ်ားတြင္ (၂၂-၁၂- ၁၉၃၀) ညတြင္ ပထမဆံုး ပုန္ကန္ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ သူပုန္ထမႈတြင္ အမွန္တကယ္ ေခါင္းေဆာင္သူမွာ ဆရာစံျဖစ္ပါသည္။ ၎မွာ ျမန္မာမင္းမ်ားတပ္ဖြဲ႕တြင္ စစ္သားအမ်ားအျပား စုေဆာင္းရရွိရာ၊ မင္းေလာင္းမ်ား ေပၚထြက္ရာ၊ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေပါက္ဖြားရာ ေရႊဘုိခ႐ိုင္ဇာတိျဖစ္ၿပီး ဆရာစံက ၁၉၂၈ ခုႏွစ္မွစ၍ သူပုန္ထရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိခဲ့သည္ဟု သေဘာရရွိေသာ္လည္း ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္က်မွ ၎က သာယာ၀တီတြင္ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့သည္” စသည္ျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

အစိုးရ၏ သေဘာထားကိုလည္း ေအပီသတင္းက “သႆေမဓခြန္ ေကာက္ခံျခင္းကုိ မုန္းတီးျခင္းအေပၚ ဆရာစံက အျမတ္ထုတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း သူပုန္ထၾကြျခင္းသည္ အစုိးရကုိ ျဖဳတ္ခ်ရန္ တိတိက်က် ရည္ရြယ္ လုပ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး အေျခခံေၾကာင္း အစိုးရက သတ္မွတ္ပါသည္” ဟူ၍ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

သတင္းေထာက္မ်ား

ဂဠဳန္ဆရာစံ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံု ျဖစ္ပြားစဥ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ သတင္းေထာက္အခ်ဳိ႕ သာယာ၀တီသုိ႔ ေန႔စဥ္သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့ၾကရသည္။ ထုိအထဲတြင္ ထင္ရွားေသာ သတင္းေထာက္အခ်ဳိ႕မွာ ဦးပုကေလး၊ ဦးစိန္၊ မစၥတာဂ်က္တာဂ်ီတုိ႔ ျဖစ္ၾကသည္။ သာယာ၀တီတြင္ သတင္းမ်ားကုိ လုိက္လံစံုစမ္းၾကရၿပီး ေန႔လယ္၌ ရာဇ၀တ္မင္းႀကီး ၀ဲလ္ဘုန္းထံမွ သတင္းယူရ၏။ ၀ဲလ္ဘုန္းက သတင္းမ်ားကုိ အဂၤလိပ္လုိ ေျပာျပရာ သတင္းေထာက္မ်ားက လုိက္လံမွတ္သား ၾကရသည္။ ဤတြင္ သူရိယသတင္းေထာက္ ဦးပုကေလးမွာ အဂၤလိပ္စကား မတတ္ေသာ္လည္း အကင္းပါးသူ ျဖစ္သျဖင့္ ရိပ္ဖမ္းသံဖမ္း နားလည္သေလာက္ နားလည္၏။

သတင္းစာမွသတင္း

တစ္ေန႔တြင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား တစ္ပြဲထိုး ကြမ္းယာမန္းစားလ်က္ တစ္ရွိန္ထုိး တက္လာၾကရာ စစ္ပုလိပ္မ်ား ပစ္ခတ္ေသာ္လည္း ေသနတ္ထိမွန္ျခင္း မရွိခဲ့ၾကေပ။ သုိ႔ျဖင့္ ရြပ္ရြပ္ခြၽံခြၽံ တုိက္ခုိက္ၾကရာ စစ္ပုလိပ္ တပ္ခြဲတစ္ခုလံုးနီးပါး ျပဳတ္သြားၿပီး ေသနတ္မ်ားပင္ မယူႏုိင္ေတာ့ဘဲ ထြက္ေျပးၾကရသည္။ ရာဇ၀တ္မင္းႀကီး ၀ဲလ္ဘုန္းက ထုိအေၾကာင္းကုိ သတင္းေထာက္မ်ားအား ေျပာျပကာထည့္ မေရးဖုိ႔ဆုိသည္။ ဦးပုကေလးက ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား စက္ေသနတ္ပင္ၿပီးသည့္ အေၾကာင္းထည့္ေရးသည္။ သုိ႔ျဖင့္ အာမခံ ေငြတစ္ေသာင္း တင္လုိက္ရသည္။

ထုိအေတာအတြင္း၌ပင္ ျပည္ခ႐ိုင္ ရာဇ၀တ္ ၀န္ေဇဗီးယားက တုိက္ပြဲတြင္ က်သြားေသာ ေတာင္သူလယ္သမား ၁၆ ဦး၏ ဦးေခါင္းမ်ားျဖတ္ကာ သူ႔႐ံုးေရွ႕စားပြဲထက္တြင္ လူအမ်ားျမင္ေအာင္ ျပသထားပံုကုိ ဦးပုကေလးက ဦးကံႀကီးအား ဓာတ္ပံု႐ိုက္ေစၿပီး အဂၤလိပ္တုိ႔၏ ရက္စက္ပံု အေၾကာင္းဆိုကာ သတင္းစာထဲ ထည့္ျဖစ္ေအာင္ ထပ္ထည့္သည္။

ဂဠဳန္ဆရာစံအား ဖမ္းဆီးရမိေၾကာင္း သူရိယသတင္းစာပါ သတင္း

႐ိုက္တာ သတင္းေထာက္၏ ေျပာျပခ်က္

ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံု ကာလအတြင္း ႐ိုက္တာေၾကးနန္း သတင္းေထာက္ မစၥတာခ်က္တာဂ်ီ (ျမန္မာအေခၚ ခ်က္ႀကီး) သည္ သာယာ၀တီသုိ႔ ေန႔စဥ္သြားေရာက္ သတင္းယူခဲ့ရသည္။ ေနာက္ပုိင္းလမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး မေကာင္းေတာ့သျဖင့္ ထုိ၌သြားေရာက္ ေနထုိင္ခဲ့ရသည္။ မစၥတာ ခ်က္တာဂ်ီက ၿဗိတိသွ်တုိ႔ သတၱိနည္းပံုကုိ ေျပာျပရာတြင္ ၿမိဳ႕ထဲသုိ႔ သူပုန္မ်ားလာတုိက္မည္ သတင္းၾကားသည္ႏွင့္ သူပုန္ႏွိမ္နင္းေရး မင္းႀကီးေရာ ပုလိပ္အရာရွိမ်ားပါ အိႏိၵယစစ္တပ္ စခန္းခ်ရာ ေနရာသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကေတာ့ေၾကာင္း ဆုိပါသည္။ သတင္းေထာက္ ႏွစ္ဦးသာ ဗိုလ္တဲတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္ဆုိ၏။

ထုိ႔ေနာက္ မစၥတာ ခ်က္တာဂ်ီက “ဆရာစံေနတဲ့ အလံေတာင္ထိပ္က သူပုန္စခန္းကုိ စစ္တပ္ကတုိက္ေတာ့ အဲဒီမွာ တုိင္ကပ္နာရီ မ်ဳိးစံု၊ ေကာ္ေဇာေတြ၊ ေငြဖလားေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕တယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ စစ္သားေတြက စခန္းတစ္ခုလံုးကုိ မီး႐ႈိ႕ၿပီး ျမန္ျမန္ျပန္လာၾကတာဆုိေတာ့ အားလံုးျပာျဖစ္ကုန္တာပဲ။ သူပုန္အလံ တစ္ခုပဲ သူတုိ႔နဲ႔ ပါလာတယ္” ဟု ေျပာျပသည္။

ဆရာစံကုိ ဖမ္းမိျခင္း

ဂဠဳန္ဆရာစံသည္ ဖားေရႊေက်ာ္တုိက္ပြဲ ေနာက္ပုိင္း ရွမ္းျပည္နယ္ဘက္သို႔ တိမ္းေရွာင္ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ၂ ၾသဂုတ္ ၁၉၃၁ တြင္ လမ္းျပဦးဖိုးကာ၏ သစၥာေဖာက္မႈေၾကာင့္ ဖမ္းဆီးျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ဆရာစံအား ေနာင္ခ်ိဳအခ်ဳပ္ေထာင္သုိ႔ ပို႔ထားခဲ့သည္။ ဆရာစံအား ဖမ္းဆီးရမိသည့္ သတင္းကုိ (၄-၈- ၁၉၃၁) ရက္စြဲပါ သူရိယ သတင္းစာတြင္ သတင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ရတနာသီဟ သတင္းစာမွ ေတြ႕ဆံုမႈ

ဆရာစံကို ေနာင္ခ်ဳိမွတစ္ဆင့္ ၾသဂုတ္ ၄ ရက္တြင္ သီေပါအခ်ဳပ္ေထာင္သုိ႔ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။ ထုိစဥ္သီေပါၿမိဳ႕တြင္ ငါးရက္တစ္ႀကိမ္က် ထုတ္ေ၀ေနေသာ ရတနာသီဟ သတင္းစာမွ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအယ္ဒီတာ ဆရာျမင့္က သီေပါေစာ္ဘြားမွ တစ္ဆင့္ခြင့္ပန္ကာ ဆရာစံအား ၀င္ေရာက္ေတြ႕ဆံု ျဖစ္ခဲ့သည္။

ယင္းသုိ႔ေတြ႕ဆံုစဥ္ ဆရာစံက မိမိသည္ မတရားသျဖင့္ အခြန္အတုတ္မ်ား ေကာက္ခံၿပီး တုိင္းသူျပည္သားမ်ားအား ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနေသာ အဂၤလိပ္ အစုိးရကုိ ျမန္မာျပည္မွ တုိက္ထုတ္ရန္ ဂဠဳန္တပ္ဖြဲ႕မ်ားကုိ ဖြဲ႕စည္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ သတ္မွတ္ထားေသာ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕ အနယ္နယ္မွ တစ္ခ်ိန္တည္း ထၾကြေတာ္လွန္ ပုန္ကန္ၾကရန္ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ေသာ္ လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားက အခ်ိန္မေရာက္မီ ထၾကြပုန္ကန္ခဲ့သည့္အျပင္ အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ားတြင္ မတရားခိုးယူ လုယက္ ဓားျပတုိက္မႈႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကုိပါ ဖ်က္ဆီးၾကသည့္အတြက္ ျပည္သူလူထုက ေမတၱာပ်က္၍ သစၥာေဖာက္ဖ်က္သူမ်ား၏ ဒဏ္ကုိ မိမိခံရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ဂဠဳန္ဆရာစံ၏ ဆုေတာင္း

ဂဠဳန္ဆရာစံက သူ႔အေနျဖင့္ “အခုဘ၀မွာ လူမ်ဳိးျခားလက္ေအာက္မွ မလြတ္ေျမာက္ေပမယ့္ ေနာက္ဘ၀မွာ လြတ္ေျမာက္ရမယ္။ က်ဳပ္က ဘုရားရွိခိုးၿပီး ဆုေတာင္းတဲ့ အခါမွာေတာင္ လူမ်ဳိးျခားလက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ရပါလုိ၏လို႔သာ ဆုေတာင္းတယ္” ဟူ၍ ရတနာသီဟ သတင္းစာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအယ္ဒီတာ ဆရာျမင့္အား ေျပာျပခဲ့သည္။

နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တုိ႔က ဂဠဳန္ဆရာစံကုိ သီေပါတြင္ ၾကာရွည္မထားဘဲ ၁၄ ၾသဂုတ္ ၁၉၃၁ ညတြင္ ရန္ကုန္မွတစ္ဆင့္ မီးရထားျဖင့္ စစ္ပုလိပ္မ်ား အထပ္ထပ္ ေစာင့္ၾကပ္လ်က္ သာယာ၀တီေထာင္သုိ႔ ပုိ႔ခဲ့သည္။

ႀကိဳးေပးခံရပံုသတင္း

ဂဠဳန္ဆရာစံအား သာယာ၀တီ အက်ဥ္းေထာင္အတြင္း ႀကိဳးေပးခဲ့ပံုကုိ (၂၉-၁၁-၁၉၃၁) ရက္စြဲပါ သူရိယ သတင္းစာတြင္ “သူပုန္ေခါင္းေဆာင္ ဆရာစံအား ယခု ႏို၀င္ဘာ လ ၂၈ ရက္ေန႔ကပင္ သာယာ၀တီ ေထာင္ႀကီးအတြင္း၌  ႀကိဳးေပး၍ သတ္လုိက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆရာစံ ကယ္ဆယ္ေရးအတြက္ ရန္ပံုေငြ ေကာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ေငြလံုေလာက္စြာ ရသျဖင့္ ဘိလပ္သုိ႔ အယူခံမ၀င္ႏိုင္ဟု ၾကားသိရေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕၏ လံု႔လေၾကာင့္ ဆရာစံမွာ ပထမ ကန္႔သတ္ထားေသာရက္တြင္ အသတ္မခံရဘဲ ရတနာသံုးပါးကုိ ဦးထိပ္ထား၍ ရက္အေတာ္ၾကာ လူ႔ျပည္ေလာကတြင္ ေနသြားရေသးသည္မွာ ဆရာစံအတြက္ အျမတ္ဟု ဆုိရမည္ပင္ျဖစ္ေၾကာင္း” ဟူ၍ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

ဂဠဳန္ဆရာစံ၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား

ဆရာစံ သာယာ၀တီေထာင္သုိ႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပံုကုိ သူ၏တပည့္ျဖစ္သူ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေထာင္ဒဏ္က်ခံခဲ့ရသူ ဂဠဳန္တပ္သားေဟာင္းႀကီး တစ္ဦးက ျပန္လည္ေျပာျပခဲ့ပံုကုိ ဆရာေက်ာ္ျမသန္းက မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ယင္းတပ္သားေဟာင္းႀကီးက ဆရာစံ ေထာင္တြင္းသုိ႔ ေရာက္ရွိလာစဥ္ ေထာင္အရာရွိ၊ ၀ါဒါမ်ားက ေအာ္လားဟစ္လား လုပ္ၾကေသာ္လည္း ဆရာစံက မည္သုိ႔မွ်မတုံ႔ ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အေရးလည္းမစိုက္ေၾကာင္း၊ တပည့္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕စဥ္၌မူ ရင္းႏွီးေသာ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဘက္မ်ား အေၾကာင္းကုိ ေမးျမန္းခဲ့ေၾကာင္း၊ မည္သူမည္၀ါ က်ဆံုးသြားေၾကာင္း ေျပာျပေသာအခါ ဆရာစံ မ်က္စိမ်က္ႏွာ ပ်က္သြားေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။

ထုိ႕ေနာက္ “ေနာက္ဆံုး အလံေတာင္တုိက္ပြဲ အေၾကာင္းေမးလုိ႔ ျပန္ေျပာတဲ့အခါ ဆရာစံဟာ မ်က္ရည္ေတာင္ က်ရွာတယ္။ လယ္သမား သူပုန္ႀကီးမွာ ပါ၀င္သူေတြရဲ႕ ေသဆံုးပံုေတြ အညႇဥ္းဆဲခံရလုိ႔ အတိဒုကၡ ေရာက္ပံုေတြ ျပန္ေျပာတဲ့အခါ ေတာင္ညိဳဘက္ကုိ ေမွ်ာ္မွန္းၾကည့္ေနတဲ့ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းမႈ အရိပ္အေယာင္ေတြဟာ ဘယ္လိုမွ ဖံုးကြယ္လို႕မရဘူး” ဟူ၍ ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ဆရာျမသန္းတင့္က သူ၏ “ႀကိဳးတိုက္ထဲမွ ဆရာစံဘ၀ႏွင့္ ေထာင္မွတ္တမ္းမ်ား” ေဆာင္းပါးတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
 က်မ္းကုိး
၁။ ကြၽန္ေတာ္သတင္းေထာက္ (လူထုဦးလွ)
၂။ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ဆရာစံ (၀ိဇၨာဘြဲ႕ရ ရဲထြဋ္လွ)

http://www.news-eleven.com/opinions/ဂဠဳန္ဆရာစံႏွင့္-သတင္းေလာက မွ ကူးယူထားပါသည္။